TORCH ИНФЕКЦИЯ – хомила заволи.

TORCH қисқартма сўз бўлиб, қуйидаги касалликларнинг бош ҳарфларидан олинган:

 

T – Toxoplasma (токсоплазмалар – бир ҳужайрали текинхўр организм. Улар одам ва турли сут эмизувчи ҳайволарда паразитлик қилиб, жуда оғир касалликларни келтириб чиқаради. Бу паразит беморнинг боши ва орқа мушакларида, шунингдек, қонида ҳам учрайди);

O – Others (бошқалар: энтеровирус, парвовирус В19, гепатит В, С, ОИВ, захм)

R – Rubella (қизилча )

C – Cytomegalovirus (цитомегалия)

H – Herpes simplex virus (герпес I/II)

 

Дунёнинг барча мамлакатларида учровчи ва ҳомила ривожланишига салбий таъсир этиши билан хавфли бўлган TORCH бир қанча инфекциялар гуруҳидир.

 

Токсоплазмоз — асосан белгиларсиз кечувчи, бироқ паст иммунитетли одамларда ва онадан ҳомилага юққанда асаб тизими, юрак мушаклари ва бошқа аъзоларни зарарловчи хасталик. Унинг манбаи Toxoplasma gondii деб номланувчи жонивор. Маҳаллий тарқатувчиси эса мушуклар бўлиб, токсоплазма қўзғатувчиси билан зарарланган гўшт маҳсулотларини истеъмол қилиш оқибатида сут эмизувчи жониворлар ва одамларга юқади. Онадан ҳомилага ўтиши эса ҳомила ривожланишига жиддий хавф солади. Бироқ ҳомиладорликкача бўлган даврдаги зарарланиш ҳомила учун хавфли эмас, чунки тўқимага ўрнашган инфекция ҳомила учун айтарли хавф туғдирмаслиги кузатувларда ўз исботини топган. Агар она ҳомиладорлик вақтида Токсоплазмоз билан хасталанса, у қон орқали ҳомилага ўтиши ва асосан 12 ҳафталиккача бўлган ҳомиладорлик мобайнида катта хавф туғдириши мумкин. Токсоплазмоздан сақланиш учун тозаликка риоя қилиш, гўштни яхши пишириш, хом гўшт билан ишлагандан сўнг қўлларни ва ишлатилган буюмларни яхшилаб ювиш лозим. Касаллик вируси таъсирида турғун иммунитет ҳосил бўлади.

 

Қизилча — асосан 2–10 ёшли болаларни зарарловчи, енгил иситма ва майда қизил тошма билан намоён бўладиган, катта ёшлиларда ва ҳомиладорликда оғир кечувчи вирусли касаллик. Унинг манбаи касалликнинг турли шакиллари билан оғриган бемор. Соғлом одамга ҳаво-томчи йўли орқали, болага онасидан ўтади. Қизилча вирусларининг ҳомилага тасири ҳомиладорлик босқичларига қараб, турли даражада бўлади: аёл ҳомиладорликнинг биринчи уч ойлигида қизилча билан оғриса, ҳомиланинг зарарланиш эҳтимоли 60–85 фоизни, иккинчи даврида 15–20 фоизни, учинчи даврида эса 5 фоизни ташкил этади. Ҳомиладор аёл қизилча билан оғриган бемор билан мулоқотда бўлса, албатта, зарурий таҳлиллар топшириши, яъни қонда қизилчага қарши антитаначаларнинг пайдо бўлган-бўлмаганлигини аниқлаш лозим. Ҳомиладорликнинг илк уч ойида зарарланиш аломатлари аниқланса, болани олдириш тавсия қилинади.

 

Туғма қизилча билан дунёга келган болаларда катаракта, юрак нуқсонлари ва нейросенсор карлик кузатилиши мумкин. Бу касалликдан кейин турғун иммунитет ҳосил бўлади.

 

Цитомегаловирусли инфекция (ЦМВИ) — асосан клиник белгиларсиз ўтувчи, баъзан марказий нерв тизими ва ички аъзоларни оғир зарарлайдиган, ҳомиладорлик кечишига салбий таъсир кўрсатадиган вирусли касаллик. Цитомегаловирус бутун умри давомида бемор вужудида сақланиб туриши билан хавфли. Вирус жинсий йўл билан, ҳомилага эса қон орқали юқади. Цитомегаловирус организмга кириб, иммун тизимини кучсизлантириб бўлгач, асоратларини кўрсата бошлайди.

 

Ҳомиланинг дастлабки ойларданоқ ЦМВИ билан зарарланиш ҳомиланинг нобуд бўлишига олиб келиши мумкин. Ҳомиладорликнинг сўнгги даврларида зарарланиш аъзолар тузилишида жиддий ўзгаришларга олиб келмаса-да, бола туғилгач, сариқлик, қон кетиши, ўпка яллиғланиши ва марказий асаб тизимининг зарарланиши каби асоратлар кузатилади. ЦМВИ билан касаллангандан сўнг турғун иммунитет ҳосил бўлмагани боис, қайта касалланиш эҳтимоли бор.

 

Оддий герпес (ОГВ) — дунёда энг кўп тарқалган вирусли инфекциялардан бири. Унинг 2 тури мавжуд. ОГВ-1 билан зарарланиш дунёда 90-95 фоиз, ОГВ-2 билан зарарланиш эса 20-30 фоизгача етади. Оддий герпес ҳомиладорликнинг оғир кечиши, боланинг муддатидан илгари туғилиши, она қорнида ривожланмай қолиши ёки ҳомила тушишига олиб келади.

 

Вирус манбаи беморлардир, яъни ҳаво-томчи, жинсий йўл орқали ёки онадан ҳомилага юқади. Аниқланишича, ҳомиладорликнинг биринчи чорагида ОГВ юқиши боланинг гидроцефалия (мия қоринчаларида орқа мия суюқлигининг кўпайиши билан кечувчи касаллик), юрак нуқсонлари, катаракта, карлик, сийдик-таносил аъзолари, ошқозон-ичак тизими нуқсонлари билан дунёга келишига сабаб бўлади. Вирус ҳомиладорликнинг иккинчи ва учинчи даврида юқса, жигар ва талоқнинг катталашиши (гепатоспленомегалия), анемия, сариқлик, гипотрофия (организмнинг дармонсизланиб, озиб кетиши), пневмония каби асоратларни юзага келтиради.

 

Ушбу касалликдан сўнг ҳам турғун иммунитет ҳосил бўлмайди ва такроран касалланиш ҳолатлари кузатилади.

 

TORCH-инфекцияси сўзи таркибидаги (Others) бошқа вирусли хасталиклар ҳам шу каби жиддий оқибатларни юзага келтиради.

 

Ота-онанинг иммунитети баланд бўлиши, гигиена қоидаларига амал қилиши, ўз организмига ҳурмат билан қараши ва, албатта, палапартиш жинсий ҳаётдан тийилиб, хиёнат кўчасига кирмаслиги фарзанднинг соғлом туғилишини кафолатлайди.

 

Маньба  //niso.uz/

Гинекология

Информация с сайта: Не указан Просмотров: 9113 Печать Сообщить другу (3 голосов) Оцените ответы 5 4 3 2 1