МИОКАРД ИНФАРКТИ НИМА ?

Миокард инфаркти -бутун дунёда юрак қон-томир касалликларидан, ўлимга олиб келувчи энг асосий касалликлардан бири саналади.

Бу дардлардан ҳар йили минглаб инсонлар оламдан кўз юмаяпти.

 

 Юрак одам вужудининг ниҳоятда мураккаб аъзоси саналади. Юрак-қон касалликлари кейинги 20-25 йил ичида анча кўпайди ва шифокорларни ташвишга солмоқда. Касаллик инсон ўз саломатлигига эътиборсиз бўлса, дард авж олиб безовталик кучайиб кетса-да, шифокор ҳузурига бормаса, ўз саломатлигига хавф солиб қўйиши аниқ. Юрак-қон касалликлари орасида миокард инфаркти тўсатдан рўй берадиган энг оғир ва хавфли касаллик ҳисобланади. Қон айланиши бузилиши натижасида юрак мушагининг бир ёки бир қанча қисми нобуд бўлиб, юрак фаолияти издан чиқади.

- Миокард инфарктнинг асосий белгилари.

 Миокард инфарктининг асосий белгилари -кўкрак қафасининг маркази (тўш орқаси) ғижимлаб, ачишиб оғрийди. Юрак безовта бўлганида, иккала қўлга, юқорига, орқага, оёқларга, пастки жағ соҳасига тарқалиб ҳаво етишмай қолади. Оғриқ бир неча соат, баъзан бир неча сутка давом этади ва бемор бўшашади, муздек тер босади, ҳатто ўлим ваҳимаси бошланади, озгина юрса, зинадан кўтарилса ҳансираб қолади. Миокард инфаркти кўпинча юрак ишемик касаллигининг зўрайиши даврида юз беради, бунда стенокардия хуружлари кучайиб, тез-тез такрорланиб туриши кузатилади.

- Миокард инфаркти ниҳоятда эҳтиёткорлик ва қунт билан даволаниши зарур бўлган оғир касаллик тури ҳисобланади. Беморни, албатта, касалхонага ётқизиш керак. Агар бемор уйда даволанаётган бўлса, доимий шифокор назорати остида даволаш тавсия этилади. Беморнинг яқинлари бу пайтда беморни толиқтириб қўймасликлари зарур бўлади. Бемор касалхонадан чиққандан кейин шифокор назорати остида даволанишни давом эттириб, кундалик тартиби қатъий белгиланади. Уйқу 7 соатдан кам бўлмаслиги зарур. Ярим соатдан бошланган тоза ҳавода сайр қилиш муддати аста-секин икки соатгача узайтирилиб, кескин ҳаракат қилиш, совуқ ҳавода тез юриш хуружнинг қайталанишига олиб келиши мумкин.

 

Стенокардия нима?

 

- Стенокардия ишемик касалликларнинг енгил хили бўлиб, «кўкрак қисилиши» маъносини билдиради. Чап томон кўкрак устида оғриқ, ачишиш аломатлари пайдо бўлади. Сиз айтгандек, агарда хуруж инсон асабийлашмаган, тинч ҳолда ҳам учраб турса, бу стенокардиянинг оғир тури ҳисобланади. Агарда бемор қунт билан даволанса, касаллик асоратсиз ўтиб кетади.

 

 Миокард инфарктининг келиб чикиш сабаблари:

 

 Миокард инфаркти юзага келиши хавфининг асосий сабаблари:

Миокард инфарктининг ривожланишига гипертония (хафақон) касаллиги, қандли диабет, семириб кетиш, камҳаракатлилик, руҳий кечинмалар, кашандалик, алкоголизм ва бошқалар сабаб бўлиши мумкин.

 

 Ушбу омиллар қаторига яна бир муҳим бандни — киши атрофида юз бераётган воқеаларни юрагига яқин олавериши ҳолатини қўшиш мумкин. Афсуски, турмушнинг ҳар турли қийинчиликларини жиддий ва фожиавий қабул қилиш; ҳаммасини ичга ютиб юравериш; ёлғиз қолишга интилиб, ҳеч кимнинг маслаҳатига қулоқ солмаслик; яқинлар, дўстлар ёрдамини олмаслик; тажрибали руҳшунос ёки шифокорларга мурожаат этмасдан, иложсиз (туйилган) вазиятлардан чиқишга уриниш кўпроқ эркаклар табиатига хос. Шу «чора»лардан бирини танлаганлар  вақтинчалик стресс, тушкунлик ҳолатида кишини кучдан қолдириб, хасталикларга сабаб бўлувчи узоқ муддатли руҳий зарбаларга айлантириб юборишади.

 

  Юрак ишемик касаллигининг келиб чиқишини  тезлаштирувчи факторлар.

- Юрак ишемик касалликлари (стенокардия, миокард инфаркти, кардиосклероз) ҳозирги вақтда кенг тарқалган дардга айланган. Бунинг асосий келиб чиқувчи сабаблари қуйидагилар:

Биринчи сабаб - таркибида кўп миқдорда ёғ, холестерин, углеводлар, туз бўлган юқори калорияли овқат истеъмол қилишдадир.

Иккинчи сабаб - чекишда. Юрак ишемик касаллигидан тўсатдан ўлиш ҳодисаси чекмовчиларга нисбатан кашандалар орасида беш марта кўп содир бўлиши кузатилган.

Учинчи сабаб - кам ҳаракатлилик. Кам ҳаракатли ҳаёт тарзи, маълумки, киши организмидаги калория баланси бузилиши натижасида семиришга сабаб бўлади.

Тўртинчи сабаб- алкоголъ. Спиртли ичимликлар кўпинча миокард инфарктининг рўй беришига сабаб бўлиб, тўсатдан юз берувчи ўлим ҳодисаларининг қарийб 39 фоизи ичкилик ичиш билан боғлиқдир.

Бундан ташқари, инсон ҳаётида рўй бериб турадиган ҳаяжонланиш, оилалардаги ёки ишхоналардаги ҳар хил икир-чикирлар, жанжаллар сингари турли омиллар ҳам юрак хасталикларининг ривожланишига туртки бериб, яна ҳам зўрайтиради.

 

Инфаркт такрорланиши мумкинми?

- Афсуски, такрорланиши мумкин. Инсультни бошидан кечирган беморларнинг тахминан 14 фоизи яна шу дардга чалинган. Шуни айтишим лозимки, касаллик қайталанмаслиги учун ҳадеб билиб-билмасдан қимматбаҳо дориларни сотиб олманг, биринчи навбатда юқорида номи тилга олинган омилларни бартараф этинг. Айрим беморларимиз юрак қон-томирлари касалликларининг оғир турларини бошларидан кечирган бўлсалар-да, спиртли ичимлик истеъмол қилаверадилар, чекишни ташламайдилар, ёғли, қовурилган, дудланган таомларни истеъмол қилишдан ўзларини тиймайдилар.

- Юрак қон-томир касалликларига чалинганлар ўзларини қандай назорат қилишлари керак? Бу пайтда қандай дорилар ёнларида бўлгани маъқул?

- Инфаркт ва инсульт томирларга тромб тиқилиб қолишидан келиб чиқади. Миокард инфарктида тромблар тож (коронар) артерияда, ишемик инсультда эса мия томирига тиқилган бўлади. Тромб қон лахтаси бўлиб, томир деворига ёпишиб олади. У мия ёки юрак томирларини тиқилтириб, маълум бир қисмини қондан маҳрум қилади. Шунинг учун ёнингизда тромбларга қарши энг кўп қўлланиладиган дорилардан бири-бу аспирин бўлиши лозим. Мутахассисларнинг айтишича, аспирин қабул қилиш аёлларда инфаркт қайталаши хавфини 25 фоизга, инсулът хавфини 22 фоизга камайтиради. Эркакларда эса 19 ва 17 фоизга камайтиради. Статинлар гуруҳидаги дорилар ҳам юрак қон-томир касалликларига қарши кенг ишлатилади. Улар организмда холестерин миқдорини камайтиришга ёрдам беради. Бу касалликка чалинган беморлар жисмоний машқлар бажаришимиз мумкинми, деб сўрашади. Жисмоний машғулотларни бошлашдан олдин ўзингизнинг тайёрлигингизни, имкониятларингизни ҳисобга олинг. Мутахассис шифокорнинг тавсиясисиз ўз билганингизча иш қилманг, деган бўлардим.

Меҳринисо Қурбонова (Бекажон)

Тиббий маколалар

Информация с сайта: http://www.bekajon.uz Просмотров: 14133 Печать Сообщить другу (8 голосов) Оцените ответы 5 4 3 2 1