Тиббиёт ва халқ табобатида андизнинг бир неча туридан фойдаланилади. Булардан қора андиз – девясил крупный, Британия андизи (чачалбош) – девясил танский ва бошқаларни айтиб ўтиш мумкин.

Андиз бўйи 150 см гача бўлган кўп йиллик ўт ўсимликдир. У тоғли ерларда, тоғ этакларида, текисликларда, чўл ва ўрмон-чўл ҳудудларидаги ўтлоқларда, буталар орасида, тепаликларнинг пастки қисмида, сув бўйларида ва бошқа нам ерларда ўсади. Тиббиёт андиз турларининг асосан ер остки қисмларидан фойдаланади. Илдизпоя ва илдизлари кузда ёки эрта баҳорда кетмон, курак ёки бошқа асбоблар ёрдамида кавлаб олинади, тупроқдан тозаланади, сув билан ювиб, йириқ қисмларини майдалаб очиқ ҳавода – қуёшда қуритилади.

Андиз антисептик, яллиғланишга қарши ва организмдан гижжаларни ҳайдаш хусусиятига эга. Андиз қадимдан табобатда ишлатилиб келинган доривор восита бўлиб, Ибн Сино уни ўз вақтида турли касалликларда, жумладан кўкракни тозаловчи ва балғам кўчирувси восита сифатида қўллаган.

Халқ табобатида ҳозир ҳам илдизпоя ва илдиздан тайёрланган қайнатма ўпка сили ва нафас йўлларининг шамоллаш касалликларида балғам кўчирувчи, иситмада ҳароратни пасайтирувчи ҳамда сийдик ва гижжа ҳайдовчи дори сифатида ишлатади. Яралар, жароҳатлар, экзема, қўтир ва терининг бошқа касалликларига даво қилишда уларнинг илдизпоя ва илдизидан тайёрланган қайнатма шимдирилган дока ярага қўйилади.

Тиббиётда андиз илдизпояси ва илдиз қайнатмаси нафас йўлларининг яллиғланиш касалликларида балғам кўчирувчи дори сифатида ҳамда меъда-ичак касалликларига даво қилиш учун қўлланилади.

Илдизпоя ва илдиздан олинган аллатон доривор препарати меъда ва ўн икки бармоқ ичак яра касаллигига даво қилиш учун таблетка ҳолида ичишга берилади.

Андиз илдизпояси ва илдизидан қайнатма тайёрлаш учун бирор оғзи ёпиладиган илишга бир литр (ёки бир стакан) сув қуйилади, устига майдаланган илдизпоя билан илдиз аралашмасидан 100гр (ёки бир стакан сувга 20 гр) солиб, бир оз қайнатилади ва 4 соат давомида дамлаб қўйилади. Сўнгра докада сузилади.

Йўтални қолдириш ва балғам кўчирувчи восита сифатида кунига 3-4 маҳамл овқатдан 20 дақиқа олдин дамламадан бир ош қошиқдан истеъмол қилинади.

Тери касалликлари ва яраларга даво қилишда ҳам шу қайнатмадан фойдаланилади.